Meksyk – miejsce, w którym znajdziemy dosłownie wszystko. Dziesiątki kultur, ogromna ilość zabytków, przepiękne plaże i dzikie dżungle, z resztą nie tylko te naturalne, ale i miejskie. W ostatnich latach ten leżący w Ameryce Północnej kraj staje się coraz popularniejszym celem podróży także wśród turystów z Polski. Jedną z najbardziej interesujących atrakcji „państwa Azteków/Majów” są tak zwane cenoty. Czym są, jak i gdzie je zwiedzać? Poniżej garść informacji.
Czym są sławne Cenoty?
Najprościej rzecz ujmując – są to swego rodzaju studnie, utworzone w skałach wapiennych. Występują głównie na półwyspie Jukatan (południowo-wschodni Meksyk). Cenoty połączone są ze sobą podziemnymi zbiornikami słodkiej wody gruntowej. Co ciekawe, nie zawsze lustro wody jest widoczne z powierzchni ziemi (np. cenote Choo-Ha). Do najbardziej znanych cenotes należą jednak te otwarte, np. Cenote Sagrado (Święta Cenote) lub Cenote Ik Kil. Jedną z cech charakterystycznych, jest niezwykle czysta woda. Bierze się to z faktu, iż filtrowana jest przez wapienne podłoże.
Dawniej, cenoty były głównym źródłem wody dla Majów. Wynikało to ze względu na dość ograniczoną ilość opadów oraz brak rzek. Majowie budowali zatem swoje miasta właśnie wokół tego typu naturalnych studni, największym i najbardziej znanym było Chichen Itza. Niektóre cenoty pełniły role rytualne związane z bogiem deszczu i wody – Chaaka. Według wierzeń, studnie te miały również prowadzić dusze śmiertelników do zaświatów. Archeologowie odkryli wiele pozostałości po złożonych ofiarach, co ciekawe – w wyniku badań, udało się ustalić, że niemal 80% odnalezionych szczątek należało do dzieci pomiędzy 3 a 11 rokiem życia.
Jak powstały Cenoty?
Powstanie cenot wiąże się z czasami epoki lodowcowej, ok. 1,5 miliona lat temu. Wówczas to miało miejsce powiększenie lądolodów na obu biegunach, w wyniku czego poziom mórz i oceanów na całym świecie się obniżył. Pozwoliło to na odsłonięcie wapiennych skał, z których zbudowany jest półwysep Jukatan. Struktura tychże skał była przez lata stopniowo niszczona i rozpuszczana przez deszcze, drążąc w nich całe systemy tuneli, jaskiń i dołów. Gdy doszło więc do rozpuszczenia lądolodu, a woda się podniosła, wszystkie te wcześniej wyrzeźbione formy zostały zalane. W ten sposób utworzyły się dosłownie całe podziemne jeziora oraz rzeki. Szacowana łączna długość wszystkich podziemnych kanałów wynosi ponad 500 kilometrów!
Istnieje również nieco inna wersja powstania cenotów, bardziej związana z lokalnymi wierzeniami. Miejscowi bowiem nierzadko uważają, że to wcale nie zmiany podczas epoki lodowcowej grały tutaj główną rolę, a uderzenie wielkiego meteorytu. Ten kawał pozaziemskiej skały miał uderzyć miliony lat temu w Chicxulub na półwyspie Jukatan. W wyniku uderzenia, utworzyły się tysiące głębokich podziemnych depresji. To uderzenie tej właśnie asteroidy łączy się również z wyginięciem dinozaurów.
Gdzie występują Cenoty?
Jak już wspominałem, cenoty występują na półwyspie Jukatan. Trudno oszacować ich ilość, różni badacze podają różne dane. Rekordziści podają, że może być ich nawet 8000! Problemy z podaniem jednej, konkretnej wersji wynikają z tego, że nie wszystkie cenoty są odsłonięte, więc dostęp do nich jest nieco utrudniony. Podziemne labirynty i korytarze są bardzo rozległe i niezwykle zróżnicowane. Te zamknięte zwykle są wypełnione stalaktytami, stalagnatami i stalagmitami, te otwarte i półotwarte porasta zaś bujna i gęsta roślinność.
Właśnie nawiązując do flory i fauny – poza turystami rzecz jasna – podczas zwiedzania, możemy spotkać naprawdę ciekawych gospodarzy. Oprócz niegroźnych nietoperzy i żółwi słodkowodnych, natknąć się można na aligatory i jadowite węże, a nawet pająki. Co do roślinności to przeważają rzecz jasna takie, które przystosowane są do funkcjonowania w środowisku o ograniczonym poziomie oświetlenia np. glony. Ciekawym efektem są również korzenie drzew przebijające się przez podłoże.
Ile kosztuje nurkowanie w Meksyku, czyli podwodne wyprawy!
Rzecz jasna nie sposób nie docenić walorów turystycznych cenotów. Lazurowa, krystalicznie czysta woda i efektowne położenie sprawiają, że co roku odwiedza je setki tysięcy ludzi. Warto jednak pamiętać, że tylko część cenot jest udostępnionych dla odwiedzających. Niektóre zamknięte cenoty można odwiedzać, ale tylko będąc płetwonurkiem posiadającym odpowiednie uprawnienia. Nim wskoczymy do wody. obowiązkowo należy wziąć prysznic oraz zmyć z siebie wszelkie kremy, balsamy i inne kosmetyki. Na szczęście wyprawa do Meksyku, a w tym odwiedzanie cenot nie jest specjalnie drogie, poniżej znajdują się koszty odwiedzenia kilku popularniejszych:
- Cenoty X’keken i Samula – 125 pesos (ok. 27 pln)
- Cenota Azul – 100 pesos (ok. 22 pln)
- Cenota Suytun – 70 pesos (ok. 15 pln)
- Cenota Oxman – 70-150 pesos (15 – 33 pln)
Warto odpowiednio wcześniej zapoznać się z regulaminami każdej z cenot, które chcielibyśmy odwiedzić oraz zaplanować dojazd. Zwykle, najlepszą formą transportu jest taksówka.
Podsumowanie
Cenoty to kolejny przykład tego, że najlepsze atrakcje turystyczne wcale nie powstają w wyniku działalności człowieka, a tworzy je matka natura we własnej osobie. Warto więc skorzystać z jej dobroci i odwiedzić te niezwykłe miejsca.
